کامپیوتر از کلمه Compute به معنی محاسبه کردن گرفته شده است. رایانه ها ماشین های کوچک محاسبه گری هستند که به ما در سرعت بخشیدن به کارهای روزمره کمک می کنند. البته، اولین کامپیوتر جهان چندان هم کوچک نبود.
اولین کامپیوتر هایی که روی کار آمدند ابعاد و وزنی بسیار زیاد داشتند و از تعداد زیادی لامپ خلاء درست شده بودند. ناگفته نماند که قدرت پراسس و پردازش کامپیوتر های اولیه نسبت به کامپیوتر های امروزی بسیار پایین تر بود.
چیز مهمی که باید بدانید این است که هدف اختراع کامپیوتر پیشرفته و اکثر استفاده ای که از کامپیوتر های اولیه می شد صرفا برای فعالیت های نظامی بوده و هنوز هم هست.
به طور کلی زمانی که از اختراع کامپیوتر ها صحبت می شود منظور اختراع اولین ماشین حساب است. کم کم ماشین حساب ها پیشرفته تر شدند و تبدیل به کامپیوتر های امروزی شدند.
اولین وسایلی که برای حساب کردن و شمارش اعداد به کار گرفته شدند چوب خط ها بودند. سنگ ریزه ها نیز ممکن بود به جای چوب خط برای شمارش مورد استفاده قرار گیرند.
کم کم انواع چرتکه نیز به این وسایل اضافه شدند. اولین کسی که ماشین حساب را اختراع کرد بیلز پاسکال نام داشت که ماشین حساب اولیه ای را به کمک چرخ های دندانه دار ساخت. این ماشین حساب تنها می توانست جمع و تفریق انجام دهد.
اولین کامپیوتر جهان
اولین کامپیوتر را نخستین ماشین حسابی می دانند که توانایی انجام ضرب و تقسیم و جذر گرفتن را نیز داشت. همان طور که گفته شد ماشین حساب قبلی که ساخته شده بود به صورت مکانیکی کار می کرد و تنها می توانست اعمال جمع و تفریق را انجام بدهد.
مخترع کامپیوتر کیست؟
در سال ۱۸۹۰ توسط ریاضی دانی انگلیسی به اسم چارلز بابیج اختراع شد. به همین علت، مخترع کامپیوتر را چارلز بابیج می دانند.
ماشینی که توسط چارلز بابیج ساخته شده بود دارای یک قطعه حافظه بود ( که خود چارلز بابیج نام Store را روی آن گذاشته بود ) و قطعه ای نیز مشابه با CPU در آن قرار داشت که در زمان خود یکی از پیشرفته ترین ماشین ها محسوب می شد.
اختراع رایانه
همان طور که گفته شد، اولین کامپیوتر ها همان ماشین حساب ها بودند و کم کم تحول و تکامل ماشین حساب ها باعث شد که کامپیوتر های امروزی به وجود بیایند. در واقع هدف از اختراع کامپیوتر ساخت ماشینی بود که بتواند محاسبات را ساده تر کند.
در ادامه با نسل های مختلف کامپیوتر ها و تاریخچه تکامل کامپیوتر ها بیش تر آشنا خواهید شد.
نسل اول
در پاسخ به این سوال که اولین کامپیوتر نسل اول چه نام دارد باید بگوییم که به این کامپیوتر، کامپیوتر ایکن گفته می شود. این نام گذاری به افتخار پرفسور ایکن است که اولین کامپیوتری که . در سال ۱۹۳۷ با لامپ های خلاء موفق به ساخت اولین کامپیوتر شد. لامپ های دیودی دارای خاصیت یک سو کنندگی جریان برق هستند و این موضوع سبب می شود که بتوان حافظه ایجاد کرد و به آن دسترسی داشت.
همان طور که احتمالا می دانید، وزن اولین کامپیوتر جهان یعنی کامپیوتر ایکن بسیار زیاد بود و علت آن نیز همین استفاده از لامپ های دیودی بود.
این موضوع سبب می شد که کامپیوتر ها به سختی قابل جابه جایی باشند و فضای بسیار زیادی را نیز اشغال کنند.
در طرحی که پروفسور ایکن ارائه داده بود از مبنای ده استفاده می شد. در این طرح برای هر کارکتر ده دیود وجود داشت که یکی از آن ها روشن می ماند و بقیه خاموش می شدند. بعد ها این مبنا به مبنای دو تغییر یافت که خود باعث شد وزن و حجم کامپیوتر تا حد خوبی کاهش یابد.
نسل دوم
همان طور که گفته شد، لامپ های دیودی حافظه کم و حجمی بسیار زیاد به کامپیوتر ها می دادند و این موضوع باعث شد که در سال ۱۹۴۸ ترانزیستور ها جایگزین شوند. ترانزیستور ها علاوه بر حجم کم تر، انرژی کم تری نیز نیاز دارند و حرارت کم تری نیز تولید می کننده و به جز این، قیمت کم تری نیز دارند و از هر لحاظ به صرفه تر می باشند.
ترانزیستور ها تا ده سال پس از اختراع در کامپیوتر ها به کار برده نشدند اما پس از گذشت ده سال نسل دوم کامپیوتر ها روی کار آمدند.
این کامپیوتر ها حافظه بیش تری داشتند، جای کم تری اشغال می کردند، سریع تر بودند و قیمت آن ها نیز کم تر بود. به علاوه زبان برنامه نویسی که در کامپیوتر های نسل دوم مورد استفاده قرار می گرفت نیازی به داشتن اطلاعات مربوط به ماشین ها نداشت.
در نسل اول کامپیوتر ها شما برای برنامه نویسی نیاز به داشتن دانش ماشینی داشتید ولی در نسل دوم، کد های برنامه نویسی برای کامپیوتر ها قابل فهم بودند. این موضوع باعث شد که کامپیوتر ها راحت تر به کار گرفته شوند و استفاده از آن به شکلی گسترده تر رواج پیدا کند.
نسل سوم
با وجود این که ترانزیستور ها کارایی بهتری نسبت به لامپ ها و ترانزیستور ها داشتند اما خاصیت اهن ربایی حله ها و میله ها از سال ۱۹۶۴ به جای آن ها به کار گرفته شدند. به جای این که سمت عبور جریان برق را ترانزیستور و لامپ های خلاء تعیین کنند این کار را قطب های آهن ربا انجام می دادند. جنس حلقه و آلیاژی که برای این که مورد استفاده قرار می گرفت دارای اهمیت بسیار زیادی بود.
نسل چهارم
این کامپیوتر ها چندان با کامپیوتر های نسل سوم متفاوت نبودند اما توانایی هایی بیش تر با عمر بالا تری دارند. همچنین در این نسل از کامپیوتر ها از ریز پردازنده ها استفاده شده است.
نسل پنجم
قیمت سخت افزار های نسل پنجم کامپیوتر ها به شدت کاهش یافت و خرید کامیپوتر برای افراد راحت تر شد. بنابراین برنامه نویسی پیشرفت کرد و بیش تر بین افراد رواج یافت. در نسل پنجم کامپیوتر ها می شد با کمک کامپیوتر ها ارتباط صوتی و تصویری برقرار کرد.
در نسل پنجم کامپیوتر ها از حافظه های نوری کم حجم و با گجایش زیاد استفاده می شود. از دیگر ویژگی های نسل پنجم کامپیوتر ها می توان به استفاده کردن از هوش مصنوعی و استنتاج کامپیوتری اشاره کرد.
نسل ششم
کامپیوتر های نوع پنتیوم نسل ششم کامپیوتر ها هستند. این کامپلوتر ها از سیستم های چند رسانه ای استفاده می کنند و دارای امکانات بسیار زیادی هستند.
اولین کامپیوتر یوزری
کامپیوتر هایی که مورد استفاده قرار می گرفتند همه کاربرد های صنعتی و اداری داشتند. در واقع فروش اولین کامپیوتر شخصی نیز مربوط به یک ماشین حساب بود که در مجله ساینس و توسط شرکت هولت پکارد اتفاق افتاد.
پس از آن Altair 800 وارد بازار شد که اولین کامپیوتری بود که نرم افزار مایکروسافت Altair BASIC روی آن نصب می شد.
اولین کامپیوتر های اپل در جولای ۱۹۷۶ به فروش رسیدند. استیو ووزنیاک کامپیوتر Apple 1 را طراحی کرد و ۲۰۰ دستگاه از این کامپیوتر تولید شد.
ورود این ماشین به ایران در تیر ماه 1341 اتفاق افتاده است
تاریخچه ورود کامپیوتر به ایران را می توان به چهار دوره تقسیم کرد :
1- مرحله پیدایش کامپیوتر در ایران – همانطور که پیش از این ذکر شد، اولین کامپیوتر در سال 1341 به ایران وارد شد؛ پس می توان ادعا کرد که پیدایش کامپیوتر در ایران حدودا 10 سال پس از ظهور این تکنولوژی در کشور های صنعتی اتفاق افتاده است.
2- توسعه کامپیوتر در ایران – توسعه کامپیوتر در ایران به صورت علمی و آکادمیک از سال 1350 در برخی از دانشگاه ها آغاز شد و تا سال 1360 ادامه پیدا کرد. این دوره با رقابت زیاد برای اجرای سیستم های بزرگ نرم افزاری، خرید سخت افزار، استخدام روزافزون نیروی انسانی و پیگیری برنامه های پیوسته با توجه به کیفیت فنی نیرو های انسانی کشور همراه بود.
3- بازنگری کامپیوتر در ایران – با پیدایش انقلاب اسلامی، تغییر و تحولاتی در زمینه کامپیوتر صورت گرفت. تا سال 1359 یک سری بازنگری و تغییرات کلی در زمینه واردات و آموزش این پدیده مهم و کارآمد انجام شد.
4- رشد و بلوغ علم سخت افزاری و نرم افزاری کامپیوتر در ایران – مرحله بعدی رشد و رونق کامپیوتر در ایران، پس از بازگشایی دانشگاه ها در سال 1362 و بعد از پایان 8 سال دفاع مقدس در سال 1367 آغاز شد. در این زمان هر دو شاخه نرم افزار و سخت افزار توسعه ی فراوانی یافتند. از مهم ترین خدمات این دوره می توان به پردازش زبان و خط فارسی اشاره کرد.
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، طبق گزارشات اسناد رسمی و تاریخی، اولین کامپیوتر در تیرماه 1341، برای مصرف شخصی امیرعباس هویدا به ایران وارد شد
در این زمان که هنوز اصطلاح ماشین حساب یا Computing Machine برای معرفی این پدیده جدید استفاده می شد، تنها شرکت نفت، دانشگاه تهران و بانک ملی کار با این تکنولوژی جدید را شروع کرده بودند.
در این سالهاست که شرکت IBM فعال می شود. اما با پیروزی انقلاب نام این شرکت به داده پردازی ایران تغییر می کند و با محدودیت هایی که بر سر راه واردات کامپیوتر به وجود می آید، این رویه تا چند سال محدود و حتی متوقف می شود.
اما در میانه دهه 60 یک شرکت خصوصی مبادرت به ورود چند دستگاه کامپیوتر به ایران می کند. ذهنیت مدیران و جریانات جنگ تحمیلی باعث شده بود که چندان به این موضوع توجه نشود. پایان جنگ و شروع دولت سازندگی، زمانی بود که اولین کامپیوترها به صورت انبوه وارد شدند.
کامپیوتر
کامپیوتر وسیله ای است که اطلاعات خام را گرفته و به اطلاعات پردازش شده و قابل فهم تبدیل می کند. به بیانی ساده مثلا زمانی که شما در حال تایپ کردن یک متن هستید، اطلاعات توسط کیبورد به کامپیوتر فرستاده شده و نتیجه از طریق مانیتور به ما نمایش داده میشود. البته فراموش نکنید که کامپیوترها جدید قابلیت پردازش بالایی دارند و می توانند در چند هزارم ثانیه محاسبات ریاضی بسیار بالایی انجام دهند.
انواع کامپیوتر ها
رایانه ها را با توجه به دو عامل می توان طبقه بندی کرد:
انواع کامپیوتر بر اساس مصرف
کامپیوتر آنالوگ
کامپیوتر دیجیتال
کامپیوتر هیبرید
انواع کامپیوتر بر اساس اندازه
گوشی هوشمند
ریز رایانه
ایستگاه کار
رایانه شخصی
لپتاپ
رایانه کوچک
بزرگ رایانه
ابر رایانه
رده بندی سی پی یو (CPU)
بنچمارک cpu به نمرات یا امتیازاتی گفته می شود که به عملکرد پردازنده ها نسبت به مشخصات آنها داده می شود. این نمرات با بررسی نرم افزار های تخصصی مشخص می شود. لیست بالا رده بندی پردازنده های لپ تاپ بر اساس امتیاز بنچمارک آنهاست.
پردازنده (CPU)
پردازنده (cpu) یکی از اصلی ترین اجزاء هر لپ تاپ است که به عنوان مغز کامپیوتر از آن یاد میشود. نه تنها در لپ تاپ و کامپیوتر در تمامی سیستم های کامپیوتری که از سیستم عامل بهره مند هستند، پردازنده وظیفه انجام بار پردازشی و دستورات سیستم عامل را دارد. هر چقدر پردازنده شما قدرتمند تر باشد شما از سیستم روان تر و سریع تری بهره مند می‌شوید.
هرچقدر عملکرد یک پردازنده بالا تر و قوی تر پاشد سرعت پردازش در ان دستگاه قوی تر خواهد بود؛ البته شایان ذکر است که قدرت پردازنده به تنهایی نمیتواند تضمینی بر سرعت یک لپ تاپ باشد اما حتما یکی از اصلی ترین موارد می باشد.
از انجایی که در سال های اخیر پردازنده لپ تاپ ها به صورت انبورد وارد بازار می شوند باید دقت بسیار زیادی برای انتخاب آن کرد تا بتوانیم با صرف کمترین بودجه بهترین خرید را انجام دهیم. شاید باور نکنید اکثریت مردم به خاطر نداشتن آگاهی کافی از لپ تاپی که در حال خرید ان هستند و فقط به پیشنهاد دوستان و فروشندگان چندین میلیون هزینه بیشتر بر آنان تحمیل می شود و تازه لپ تاپ ضعیف تری انتخاب میکنند.
هر پردازنده نسبت به مشخصات خود عملکردی دارد. نرم افزار هایی وجود دارند که این مشخصات را چک کرده بسته به عملکرد پردازنده به ان نمره میدهند به این نمرات بنچمارک پردازنده گفته میشود. این امتیازات با مشخصات زیر رابطه مستقیم دارند:
- تعداد هسته و رشته پردازنده (Core & Thread) – هر چه تعداد هسته های یک پردازنده بیشتر باشد قدرت پردازشی بیشتری خواهد داشت.
- سرعت کلاک پردازش پردازنده – فرضا پردازنده ای که با سرعت 3.6 گیگاهرتز کار می‌کند از پردازنده ای با سرعت 2.4 گیگاهرتز قوی تر است.
- میزان حافظه کش – جدا از حافظه رم و حافظه هارد دیسک در درون همه CPU ها نیز یک حافظه به نام حافظه کش وجود دارد. فضای کش 3 مرحله یا به اصلاح 3 Level دارد که میزان حافظه L3 معمولا در مقایسه ها معیار قرار می‌گیرد.
- همچنین معیار های دیگری همانند قابلیت OverClock یا لیتوگرافی پردازنده نیز میتوانند در سرعت و قدرت پردازنده تاثیر گذار باشند.
انواع نرم افزار های بنچمارک گیری
برای گرفتن بنچمارک ها از نرم افزار های مختلفی استفاده میشود. هر کدام از این نرم افزار ها معیار های خودشان را دارند و بر اساس سنجش آن معیار ها به هر پردازنده یک امتیاز میدهند. اگر قصد دارید اطلاعاتی در مورد CPU خود به دست بیاورید پیشنهاد ما به شما برنامه CPU-Z و برای بنچمارک گیری پیشنهاد ما به شما برنامه Passmark است. دیگر برنامه های بنچمارک گیری:
- NOVA BENCHMARK
- Speccy
- HW Monitor
- SiSoftware Sandra Lite
- CPU-Z
- Fraps
نرم افزار های بالا از بهترین نرم افزار های بنچمارک گیری برای پردازنده می باشند.
بنچمارک CPU های اینتل – مقایسه CPU ها
در ادامه تعدادی از CPU های شرکت Intel که از پردازنده های نسل 12 و 11 اینتل هستند را بر اساس امتیاز بنچمارک Pass Mark با هم مقایسه می‌کنیم. پردازنده های Core i9 و Core i7 اینتل بیشترین میزان بنچمارک CPU را دارند. پردازنده هایی که در لیست زیر مقایسه می‌شوند جدید ترین پردازنده های شرکت های اینتل، AMD و اپل هستند.
عملکرد پردازنده های نسل 12 اینتل
اینتل معماری پردازنده های خود در نسل 12 مشهور به پردازنده های Alder Lake را صورت کلی تغییر داد. در گذشته فرضا اگر شما پردازنده نسل 11 اینتل یعنی Core i7 11800H را داشتید، 8 هسته فیزیکی با عملکرد یکسان و سرعت کلاک یکسان در اختیار داشتید
معماری پردازنده های نسل جدید اینتل به شکل 2 سری پردازنده در آمده است. دقیقا همانند پردازنده های سری Arm که در موبایل ها استفاده می‌شوند. این بدان معناست که اگر شما یکی از پردازنده های نسل 12 اینتل مثل پردازنده های زیر:
- Intel Core i9 12900H
- Intel Core i7 12700H
- Intel Core i5 12500H
را داشته باشید، سرعت کلاک هسته ها و تعداد ترد های هسته ها با یکدیگر متفاوت است. مثلا Core i7 12700H از 14 هسته برخوردار است! 8 هسته کم سرعت تر و کم مصرف تر با سرعت کلاک حداکثر 3.5 گیگاهرتز تحت نام کارآمد (Efficient) در کنار 6 هسته پر سرعت تر و پر مصرف تر با حداکثر سرعت 4.7 گیگاهرتز تحت نام عملکرد یا (Performance).
تعداد ترد هر کدام از این هسته ها نیز متفاوت است، 6 هسته عملکرد یا پرفورمنس دارای 2 ترد هستند (در مجموع 12 ترد) اما هسته های کارآمد یا افیشنت هر کدام 1 ترد دارند (8 ترد) که در مجموع باعث میشود این پردازنده قدرتمند 20 ترد و 14 هسته داشته باشد.
معیار های یک نرم افزار بنچمارک گیرنده
یک نرم افزار بنچمارک گیرنده CPU همانند Pass Mark به فرکانس پردازنده (عددی که با واحد گیگاهرتز نوشته میشود مثلا 2.4GHz)، تکنولوژی و لیتوگرافی پردازنده (عددی که با واحد نانومتر نوشته میشود مثلا 10nm)، حافظه کش پردازنده، تعداد هسته ها، توان مصرفی و عوامل دیگری توجه می‌کند. این عامل ها برای گرفتن بنچمارک CPU استفاده می‌شوند. جدا از این بعضی از نرم افزار ها همانند Nova Benchmark امتیاز کلی سیستم را به ما میدهند که در آنها جدا از سیستم عامل مقدار رم و کارت گرافیک هم مورد توجه قرار می‌گیرید.
فرکانس پردازنده (GHz)
مقدار پردازشی که یک پردازنده در هر لحظه میتواند انجام دهد. فرکانس را هیچگاه با سرعت پردازنده اشتباه نگیریت در پردازنده های با مشخصات یکسان هر پردازنده که فرکانس بالاتری دارد عملکرد بهتری خواهد داشت. در گذشته که CPU ها از فناوری Multy-Core یا چند هسته ای استفاده نمی‌کردند، هر پردازنده ای که فرکانس بیشتری داشت عملا پردازنده بهتری محسوب می‌شد؛ اما امروزه شاید یک پردازنده Core i3 با 2 هسته سرعت 3.2GHz داشته باشد ولی از پردازنده Core i5 با 4 هسته با سرعت 2.8GHz ضعیف تر باشد.
تکنولوژی ساخت پردازنده (nm)
تکنولوژی ساخت یک پردازنده یا همان لیتوگرافی پردازنده فاکتور بسیار مهمی در انتخاب یک پردازنده خوب می باشد هر چقدر این عدد کمتر باشد پردازنده کم مصرف در و توانایی بهتری خواهد داشت. لیتوگرافی در CPU های لپ تاپی از 28 نانومتر شروع شده و تا به امروز پردازنده های رایزن از لیتوگرافی 7nm استفاده میکنند. پردازنده های اینتل تا مدت ها با لیتوگرافی 14 نانومتری عرضه می‌شدند تا اینکه در نسل 12 CPU ها موسوم به Alder Lake تعدادی از پردازنده های اینتل بر روی لیتوگرافی 10nm عرضه شدند.
حافظه کش یکی از پرسرعت ترین و و گرانقیمت ترین رسانه های ذخیره سازی ساخته شده به دست بشر می باشد و دلیل استفاده از آن در پردازنده اختلاف سرعت بسیار زیاد بین cpu ram و هارد می باشد. این حافظه نقش یک انبار را برای پردازنده ایفا می‌کند. این حافظه در 3 یا 4 سطح در پردازنده موجود می باشد که هر یک از دیگری سرعت بالاتری دارد.
سطح اول L1 سطح دوم L2 سطح سوم L3 و L4 عموم مردم کش L3 را میشناسند و هر چقدر مقدار آن بیشتر باشد متصور هستند که پردازنده عملکرد بهتری دارد اما اصلا این طور نیست. کش L1 و L2 تعداد و نحوه دسترسی به آن بسیار مهمتر است تا ظرفیت آن.
تعداد هسته های پردازنده
هر چقدر تعداد هسته های پردازنده بیشتر باشد cpu می تواند تعداد پردازش بیشتری را به طور همزمان وبه صورت واقعی انجام دهد. در پردازنده های در یک نسل هر چقدر تعداد هسته ها بیشتر باشد عملکرد پردازنده بهتر خواهد بود. ولی بازهم تعداد دسترسی ها به حافظه کش و نوع انباره ها می تواند بر تعداد هسته های یک cpu ارجعیت داشته باشد.
توان پردازنده
توان پردازنده به طور مستقیم در بنچمارک پردازنده تاثیر ندارد . اما در پردازنده های هم نسل هر چقدر توان پردازنده بالا تر باشد می تواند حرارت بالاتر در نتیجه مدت زمان بیشتری بدون افت عملکرد در حالت اورکلاک کار کند. لپ تاپ هایی همانند لپ تاپ های اقتصادی که CPU آنها 2 یا 4 هسته بیشتر ندارد، نه گرمای زیادی ایجاد میکنند و نه مصرف زیادی دارند.
ولی در پردازنده های با بنچمارک نزدیک به هم سعی کنید پردازنده با توان مصرفی کمتر را انتخاب کنید . چون باعث میشود لپ تاپ شما مقدار شارژ بیشتری را نگه دارد . پس در انتخاب پردازنده با بنچمارک شبیه به هم پردازنده توان پایین تر را انتخاب کنید البته اگر مشکل مالی برای خرید لپ تاپ ندارید. چون عموما لپ تاپ های با نسل قدیمی تر cpu قیمت ارزانتری نصب به نسل های جدیدتر دارند.
سایت بنچمارک سی پی یو
برای فهمیدن امتیاز پردازنده لپ تاپ یا کامپیوتر خودتان می توانید به وسیله
ابزار آنلاین Onlie CPU Benchmark امتیاز پردازنده لپ تاپ، کامپیوتر یا حتی موبایل خودتان را به دست بیاورید.
انواع کامپیوتر از نظر قدرت و سرعت پردازش
1- ا‌‌‌برکامپیوترها ((Super Computers: کامپیوترهایی هستند که قدرت پردازش، سرعت و توانایی فوق‌العاده‌ای دارند و اندازه آنها بسیا بزرگ است؛ مثلا در حد یک ساختمان. ابر کامپیوترها در پروژه‌هایی مانند پیش‌بینی اوضاع جوی و امور نظامی و فضایی که نیاز یه محاسبات پیچیده و پیشرفته‌ای دارند، استفاده می‌شوند. این کامپیترها قدرتمندترین، سریع‌ترین و بزرگترین کامپیوترهای جهان هستند.
ابر کامپیوترها کامپیوترها جز، کالاهای استراتژیک جهان هستند. بعضی از تولید کننده‌گان ابن کامپیوترها آن را به هر کشوری نمی‌فروشند. گاهی تعداد CPUهای این کامپیوترها بیشتر 800 عدد می‌باشد. از جمله مراکز مهم جهان که از این نوع کامپیوترها بهره‌برداری میکنند، می‌توان به سازمان فضایی آمریکا اشاره کرد.
این کامپیوترها میتوانند تریلیون‌هاس دستورالعمل را در ثانبه اجرا کنند. هر تریلیون برابر هزار میلیارد است.
2- کامپیوترهای بزرگ با اصلی ((Mainframe Computers: این کامپیوترها از اساسی‌ترین و مهم‌ترین کامپیوترهای یک مملکت به حساب می‌آیند و دارای CPUهای مختلف برای کارهای گوناگون کامپیوتر، تعداد ورودی و خروجی‌های بسیار زیاد و تعداد کاربران بیشتر از Mini Computerها که میتوانند اختلاف فاصله زیادی از کامپیوتر داشته باشند، هستند.نگهداری این کامپیوترها از لحاظ گرما، سرما و میدان‌های مغناطیسی اطراف جایگاه کامپیوتر همیشه مد نظر قرار می‌گیرد. تعدادی افراد حرفه‌ای برای راه‌اندازی، نگهداری و تعمیرات این کامپیوتر وجود دارند که به آنها اپراتورهای سیستم می‌گویند. این کامپیوتر را عموما در یک جایگاه ویژه به نام سیایت کامپیوتری نگهداری میکنند. حافظه‌های جانبی، مقدارRAM و سرعت عمل سخت‌افزار این کامپیوترها از Mini Computerها بیشتر است.
در گدشته نه چندان دور Mainframeها رایانه‌های حجیمی بودند. تعداد زیادی ترمینال (صفحه کلید و صفحه نمایش) می‌توانست به صورت همزمان به یک Mainframe وصل شود. Mainframe در واقع پردازنده و حافظه همه آن ترمینال‌ها بود. ابن کامپیوترها برای محاسبات بسیار پیچیده و سنگین طراحی شده‌اند و در مؤسساتی بکار گرفته می‌شوند که حجم اطلاعاتی که در آنها پردازش میشود بسیار زیاد است. مثلا مؤسساتی که باید اطلاعات مربوط به آب، برق و تلفن شهروندان یک شهر را پردازش کند و یا مراکز تجاری س- دولتی و دانشگاهی. حجم این کامپیوترها زیاد بوده و قسمت‌های تشکیل دهنده آنها مجزا از هم بوده. کاربران این کامپیوترها معمولا از طریق شبکه به آن دسترسی دارند و به صورت مشترک از امکانات آن بهره می‌برند.
Mainframeهای امروزی که به معمولا به نامEnterprise Server شناخته می‌شوند، به ترمینال‌ها وصل نمی‌شوند، اندازه آنها کوچکتر شده است و نقش یک سرور را ایفا میکنند.
سرور (Server): رایانه‌ای است که به سایر رایانه‌های موجود در شبکه سرویس می‌دهد. در بحث شبکه به این موضوع بیشتر پرداخته میشود.
IBM370 و IBM360 نمونه‌های قدیمی مین‌فریم‌ها می‌باشند.
3- کامپیوترهای کوچک ( :(Mini Computersکامپیتوترهایی در حد متوسط که حجم داده‌های مورد پردازش و تنوع کارهای آنها نسبتا زیاد است و می‌توان از آنها برای پردازش کارهای کاربران شبکه استفاده کرد. با اتصال چند کامپیوتر کوچک به یک کامپیوتر بزرگ، می‌توان شبکه‌ای بزرگ به وجود آورد که توانایی پردازش اطلاعات بیشتری را دارد. در گذشته از این کامپیوترها نیز مانند Mainframeها استفاده شده است، اما قدرت، اندازه و تعداد ترمیتال‌های آن کمتر بوده است. امروزه به عنوان بک سرور با اندازه متوسط (Mid-Range Server) عضوی از یک شبکه رایانه‌ای به حساب می‌آید.
PDP11 و VAX نمونه‌های از مینی‌کامپیوترها هستند.
این کامپیوترها بسیار قوی‌تر از کامپیوترهای شخصی ساخته می‌شوند، بدین ترتیب که اولن به جای یک نفر چند نفر میتوانند کارهای مربوط به خود را با این کامپیوترها انجام دهند. پس چند واحد وررودی و خروجی در این کامپیوترها وجود دارد. عموما سخت‌افزار کامپیوترهای مینی از کامپیوترهای شخصی سریع‌‌‌تر استو این کامپیوترها دارای یک CPU هستند که به طور اشتراکی در اختیار همه کاربران می‌باشد. یک یا دو دیسک سخت و یک یا دو دیسک نرم از دیگر متعلقات این کامپیوترها می‌باشد. از این کامپیوترها می توان در ادارات و شرکت‌هایی که چند کاربر با یک کامپیوتر کار میکنند استفاده کرد. ارتباط بین کاربران و Mini کامپیوتر با کابل‌ها و سخت‌افزار میانی مانند مودم‌ها برقرار میشود. فرد یا افرادی وجود دارند که سیستم را برای کاربران آماده میکنند و محدوده‌های کاری کابران را مشخص میکنند؛ مثلا مشخص میکنند که هر کاربر چقدر از حافظه دیسک سخت را در اختیار داشته باشد. در این کامپیوترها کاربران میتوانند برای یکدیگر پیام‌هایی ارسال کنند. لذا قدرت پردازش Mini کامپیوترها به دلیل چند کاربری بودن، از کامپیوترهای شخصی بیشتر است. این کامپیوترها همچنین ارتباط بین شبکه‌های کوچک و بزرگ را میتوانند برقرار کنند.
از جمله این کامپیوترها می‌توان از مدل‌های LCI یا SUN را نام برد.
4- ریزکامپیوترها ((Micro Computers: به خاطر حجم کمتر و قیمت پایین‌تر کاربرد بسیار بالایی در همه زمینه‌ها دارند. این کامپیوترها براساس یک ریزپردازنده عمل میکنند.
کامپیوترهای شخصي از این نوع هستند که در سه نوع وجود دارند:
1- کامپیوترهای رومیزی (Desktop Computers(شامل یک واحد سیستم، صفحه کلید و یک صفحه نمایش هستند که به ندرت جابجا می‌شوند.
2- کامپیوترهای کیفی (Laptop – Notebook Computers): این کامپیوترها در مواردی که نیاز به جابجایی هست، استفاده می‌شوند و تکنولوژی ساخت آنها بسیار ظریف و پیشرفته است، زیرا تمام اجزا کامپیوترهای رومیزی را در اندازه‌های بسیار کوچک در درون خود دارا می‌باشند.
3- کامپیوترهای دستیار دیجیتال شخصی (Personal Digital Assistant Computer): این کامپیوترها به عنوان کامپیوترهای جیبی نیز شناخته می‌شوند و دارای امکاناتی مانند دفترچه یادداشت، ماشین حساب، تقویم و همچنین امکان ارتباط با شبکه هستند.در دست جا شده و با وسیله‌ای مانند قلم نوری روی صفحه سآن می‌نویسند.
نكته: به اين كامپيوترها، كامپيوترهاي دستي (Handheld) نيز گفته مي‌شود.
انواع کامپیوتر براساس نحوه‌‌ی دریافت و نوع پردازش داده‌ها
1- کامپیوترهای قیاسی (Analog Computers): داده‌های که به عنوان ورودی به کامپیوترهای آنالوگ یا قیاسی وارد می‌شوند اغلب از محیط‌های فیزیکی گرفته می‌شوند و کمیت‌های پیوسته‌ای هستند. در این نوع کامپیوترها وسایل و تجهیزاتی وجود دارد که برای اندازه‌گیری کمیت‌های فیزیکی به کار می‌روند. در واقع این کامپیوترها از کمیت‌های پیوسته ولتاژ و جریان استفاده میکنند. مثلا تلویزیون یک دستگاه آنالوگ است که از سیگنال پیوسته ولتاژ استفاده می‌کند. به عنوان مثالی دیگر، کامپیوتری که برای سنجش میزان آلودگی هوا به کار می‌رود داده‌ها را به صورت آنالوگ دریافت کرده و آنها را به اطلاعات قابل استفاده کامپیوتر تبدیل می‌کند.
2- کامپیوترهای رقمی (Digital Computers): این کامپیوترها از زمانی به عرصه زندگی بشر وارد شدند که الکترونیک وسعت یافت و در حال حاضر همه چیز به سوی عددی شدن، یعنی دیجیتال پیش می‌رود؛ چرا که خطای محاسبه این کامپیوترها به خاطر استفاده هر چه کمتر از وسایل مکانیکی کمتر است و این نکته بسیار مهمی است. این کامپیوترها براساس مدارات الکترونیکی پیشرفته‌ای کار میکنند و یکسری مدار الکترونیکی پردازش‌هایی را انجام داده و اعداد و ارقامی را به وجود می‌آورند که حاصل کار است.
این کامپیوترها با داده‌هایی کار میکنند که از ارقام “صفر و یک” تشکیل شده‌اند. به عبارتی دیگر الفبای این نوع کامپیوترها از “صفر و یک” تشکیل شده است. مانند کامپیوترهای شخصی، وسایل بازی مثل آتاری، ساعت‌های مچی کامپیوتری، کامپیوترهای ادارات، شرکت‌ها، بانک‌ها. این کامپیوترها از کامپیوترهای آنالوگ دقیق‌تر هستند.
3- کامپیوترهای ترکیبی یا پیوندی یا مختلط (Hybrid Computers): این کامپیوترها از مداراتی تشکیل شده‌اند که از دو گونه مدار قیاسی و رقمی را در خود جای میدهند و به طور کلی مداری که یک بخش ان رقمی و بخش دیگر آن قیاسی باشد، پیوند نامیده میشود و کامپیوترهای ساخته شده بر این اساس را کامپیوترهای پیوندی می‌نامند. این مدارات در تمام کامپیوترها از جمله کامپیوترهای شخصی به کار می‌روند.
ترکیبی از کامپیوترهای آنالوگ و دیجیتال هستند. معمولا ورودی این نوع کامپیوترها آنالوگ و خروجی آنها دیجیتال است. کامپیوترهای که برای هواشناسی به کار می‌روند از این نوع هستند؛ این کامپیوترها داده‌ها رابه صورت آنالوگ از حسگرها می‌گیرند و بعد از تبدیل آنها به اطلاعات دیجیتال، خروجی را به صورت دیجیتال ارائع میدهند. یا دستگاه الکترو‌کاردیوگرام در بخش ICU که وضعیت قلب و دمای بدن انسان را به صورت آنالوگ گرفته و به صورت دیجیتال نمایش می‌دهد.
